De stichting ‘Bokkenrijders: mythe of werkelijkheid’ organiseert in samenwerking met Kasteel Hoensbroek, Historische Kring ‘Het Land van Herle’ en Geschichtsverein Baesweiler een eerste symposium om een aanzet te geven voor het door de stichting beoogde multidisciplinaire onderzoek naar het 18de-eeuwse fenomeen ‘Bokkenrijders’. Het is een grensoverschrijdend onderzoek (België-Nederlands Limburg en aangrenzend gebied in Duitsland (Aken-Herzogenrath-Kreis Heinsberg) en bedoeld om aandacht te vragen voor het onderzoek bij wetenschappers uit de verschillende vakdisciplines uit NL-B-D die voor het onderzoek nodig zijn.
In dit eerste symposium aandacht voor de maatschappelijke betekenis van het fenomeen, de waardering en plaatsing van de vele literatuur over dit onderwerp en over hoe het onderzoek naar ´bokkenrijders´ in de context van de 18de eeuw in Belgische archieven kan plaatsvinden.
Inschrijven voor dit symposium is gratis maar wel verplicht (zie onderaan). Er wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd voor de onkosten en ter ondersteuning van het startende onderzoek. Wees er snel bij: er zijn slechts 60 plaatsten beschikbaar. Inschrijven kan via deze link.
Programma:
13:00 u. Ontvangst deelnemers
13:30 u. Begroeting en introductie van de dag door Roelof Braad, voorzitter Stichting Bokkenrijders: mythe of werkelijkheid
13:45 u. 1e voordracht door Jos Meuwissen, docent geschiedenis lerarenopleiding Fontys
“Een onderzoek naar de maatschappelijke functies van het historisch fenomeen de Bokkenrijders”
In onze alledaagse wereld is geschiedenis alomtegenwoordig. In de verhalen van oudere mensen, in bouwwerken, monumenten en straatnamen, in musea en herinneringsoorden, in romans en films en computergames. De geschiedenis komt ons daar in heel verschillende vormen en voor verschillende doeleinden tegen, als alleen maar artefact, als herinnering, voor informatie en educatie of als entertainment. En de thema’s die daarbij op de voorgrond treden, kunnen heel verschillend zijn. In de media is de contemporaine geschiedenis veruit het sterkste vertegenwoordigd maar ook voor meer exotische onderwerpen als de Inquisitie, de Tempeliers en Geheime Genootschappen is al decennialang veel belangstelling. Op Euregionaal niveau staat in de top vijf van belangrijke thema’s de mijngeschiedenis alsook de Tweede Wereldoorlog bovenaan maar wordt de tweede plaats nadrukkelijk in beslag genomen door de Bokkenrijders. Waar komt de grote populariteit voor deze geheimzinnige roversbende, die al meer dan een eeuw vrij constant lijkt te zijn, nu eigenlijk vandaan? Blijkbaar wordt via een veelkleurig thema als de Bokkenrijders invulling gegeven aan meerdere maatschappelijke functies. Maar welke zijn dat en waarom én op welke wijze kreeg deze 18eeeuwse roversbende zo’n uitgebreide maatschappelijke betekenis voor onze regio? We gaan op zoek naar antwoorden op deze vragen en proberen ons daarvoor een ingang te verschaffen in de mentale structuren van de euregionale samenleving.
14:30 u. 2e voordracht: Roelof Braad, tot 2016 stadshistoricus in Heerlen, hoofdredacteur MijnStreek
“Bokkenrijders in de literatuur”
Sinds de 18de eeuw is er veel geschreven over de ´bokkenrijdersbenden´. Deels zijn de artikelen en boekwerken gebaseerd op al dan niet wetenschappelijk onderzoek, vaker zijn het spannende roversverhalen die tot de verbeelding spreken. Hoe serieus kunnen we de literatuur nemen? Als het op onderzoek is gebaseerd: is er niet te veel uitgegaan van ‘betrouwbare’ justitie en neerslag van processen in archieven? Kan misschien op basis van het al gepubliceerde een nieuwe multidisciplinaire wetenschappelijke analyse worden samengesteld? Of is vanuit de verschillende wetenschappelijke invalshoeken nieuw grondslagonderzoek nodig om het fenomeen ‘bokkenrijders’ in de context van de 18de-eeuwse geschiedenis te kunnen plaatsen?
15:15 u. Pauze
15:30 u. 3e voordracht: Rombout Nijssen, rijksarchivaris en directeur van het Rijksarchief in Hasselt (B)
“Archiefonderzoek naar ‘Bokkenrijders’ in België”
In welke 18de-eeuwse archieven zijn gegevens over ´bokkenrijdersbenden´ te vinden? Hoe kan grondslagonderzoek in deze archieven plaatsvinden? Kunnen de verslagen in procesdossiers als ‘feitelijke waarheden’ worden aangenomen of is een behoorlijke portie bronnenkritiek noodzakelijk? Hoe volledig zijn de archieven en worden deze binnen afzienbare tijd gedigitaliseerd en komen ze voor raadpleging op internet beschikbaar?
15:15 u. Discussie
16:50 u. Samenvatting van de dag en aanbevelingen
17:00 u. Sluiting
Zoals gezegd, deelname is gratis (uw vrijwillige bijdrage wordt gewaardeerd). Maar aanmelding verplicht.
U kunt zich aanmelden via deze link.
